Zasady wymiaru kary – czyli jak sąd wymierza karę
Zasady wymiaru kary określa art. 53 k.k. Zgodnie z nim sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę. Oznacza to ni mniej ni więcej, że wymierzając karę sąd musi zmieścić się w katalogu kar. Musi też nie przekroczyć ich granic, jakie za popełnienie danego przestępstwa przewidział ustawodawca. Zasadniczo granice te są szerokie. Aby więc orzec jednoznaczną karę sąd musi wziąć pod lupę szereg okoliczności, które mają związek z konkretną sprawą.
Jakie okoliczności wpływają na rozmiar kary?
Wymierzając karę, sąd uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, zwłaszcza w razie popełnienia przestępstwa na szkodę osoby nieporadnej ze względu na wiek lub stan zdrowia, popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego.
Ten sam paragraf, a różne kary
Przykładowo, inaczej winna kształtować się kara wobec osoby, która w stanie nietrzeźwości prowadzi samochód nocą na drodze polnej, a inaczej, gdy robi to w dzień na drodze szybkiego ruchu. Rodzaj i rozmiar kary może być też inny w zależności od tego, czy sprawca jeszcze w toku procesu poddał się dobrowolnemu leczeniu, czy też się mu nie poddał, jeśli takie leczenie – np. psychologiczne – okazałoby się wskazane w celu ukształtowania jego postawy w kierunku niepopełniania przestępstw. Inaczej też sąd może potraktować sprawcę, który w całości naprawił wyrządzoną przez siebie szkodę i wyraził szczerą skruchę z powodu popełnienia przestępstwa, a inaczej gdy sprawca okazał zadowolenie ze swojego czynu.
Należy ustalać okoliczności mające wpływ na wymiar kary.
W związku z powyższym walcząc o jak najniższą karę najlepiej sądowi zwrócić uwagę na okoliczności, które obiektywnie winny przemawiać za wymierzeniem kary łagodniejszej. Zdarza się bowiem, że podczas rozpoznawania danej sprawy, okoliczności istotne z punktu widzenia wymiaru kary w ogóle nie są ustalane. Prokurator nie jest nimi zainteresowany, sąd nie zawsze domyśla się, o co konkretnie może zapytać, a sam oskarżony zapomina, aby o nich wspomnieć bądź w ogóle nie uważa za istotne, by to zrobić. Dlatego to obrońca oskarżonego bywa czasami jedyną osobą, dzięki której okoliczności ukazujące oskarżonego w lepszym świetle mogą wyjść na jaw.
