Zadośćuczynienie za krzywdę wyrządzoną przestępstwem
Postępowanie karne kojarzy się przede wszystkim z wymierzeniem sprawcy przestępstwa kary. O ile skojarzenie to jest słuszne, o tyle proces karny może rodzić skutki także dla osoby pokrzywdzonej. Pamiętać należy, że osoba, która doznała jakiejkolwiek szkody lub krzywdy ze strony sprawcy przestępstwa, ma możliwość dochodzenia roszczeń cywilnych w toku postępowania karnego. Do tych roszczeń zalicza się żądanie naprawienia szkody, czy zadośćuczynienia.
Obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia
Realizacji ww. praw służy art. 46 kodeksu karnego. W myśl tego przepisu, w razie skazania sprawcy przestępstwa sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka obowiązek naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Sąd karny stosuje w tym przypadku przepisy prawa cywilnego (z wyjątkiem przepisów o możliwości zasądzenia renty). Jeżeli orzeczenie ww. obowiązku jest znacznie utrudnione, sąd może orzec nawiązkę w wysokości do 200.000 złotych na rzecz pokrzywdzonego. W razie jego śmierci w wyniku popełnionego przez sprawcę przestępstwa, sąd może orzec nawiązkę na rzecz osoby najbliższej, której sytuacja życiowa wskutek śmierci pokrzywdzonego uległa znacznemu pogorszeniu.
Skutki żądania naprawienia szkody lub krzywdy w procesie karnym
Złożenie w toku postępowania karnego wniosku z art. 46 k.k. pozwala zatem na możliwie szybkie i sprawne naprawienie szkód i krzywd, wynikających z popełnionego przestępstwa, bo już w toku postępowania karnego. Unika się w ten sposób kolejnego postępowania, cywilnego. Wystąpienie na drogę procesu cywilnego okaże się jednak konieczne wtedy, gdy sąd karny orzeknie obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia jedynie w części.
Kiedy można wystąpić z żądaniem naprawienia szkody lub zadośćuczynienia?
Orzeczenie obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za krzywdę jest możliwe w sytuacji skazania za jakiekolwiek przestępstwo, o ile oczywiście tym przestępstwem wyrządzono szkodę lub krzywdę. O ile dość często spotyka się w procesie karnym żądanie naprawienia szkody, o tyle zapłaty za poniesioną krzywdę – już rzadziej. Tymczasem nic nie stoi na przeszkodzie, aby wniosek o zadośćuczynienie złożyła osoba pokrzywdzona np. przestępstwem znęcania.
źródło grafiki: pixabay.com
