Opinia OZSS – dowód do (nie)podważenia?
Opinia OZSS, jako dowód w sprawach rodzinnych
Każdy, kto zetknął się z opinią Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów (OZSS) wie, jak duże znaczenie ma ta opinia w procesie sądowym. Sprawa o rozwód, gdy małżonkowie posiadają dzieci, o władzę rodzicielską, czy o kontakty – gdy rodzice są w sporze – w zasadzie bez tego dowodu nie może się obejść. W wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd ma ustawowy obowiązek skorzystać z pomocy fachowca, jakim jest biegły specjalista w danej dziedzinie. W sprawach rodzinnych takimi specjalistami są przede wszystkim psycholodzy i pedagodzy. Czy opinia OZSS to dowód do (nie)podważenia?
Pozorne trudności w podważeniu wiarygodności opinii OZSS
Dowód z opinii OZSS – jak każdy dowód pochodzący od biegłego – wydaje się trudny do obalenia. Krytykuje go przecież niezadowolona z jej treści strona postępowania. Po pierwsze nie posiada ona – w przeciwieństwie do biegłego – wiadomości specjalnych. Po drugie każda ze stron ma interes w uzyskaniu pozytywnego wyniku w sprawie. Specjalista zaś nie ma powodu, by stawać po czyjejś stronie. Doświadczenia osób, które uczestniczyły w badaniu przez OZSS nie zawsze potwierdzają jednak założenie o bezstronności biegłych. Czy można taką bezstronność wykazać? Czy z opinią OZSS można jakoś walczyć, skoro w badaniu nie uczestniczy ani sąd, ani pełnomocnicy?
Jak weryfikować dowód z opinii OZSS?
Tak. Z opinią OZSS można walczyć, a dokładniej – można obnażyć jej słabe punkty, jeśli takowe występują. A zazwyczaj tych punktów można całkiem sporo znaleźć. Pomimo, że opinię sporządzają specjaliści, to zasady, w oparciu o które jest przygotowywana, wynikają nie tylko z prawideł psychologii, ale i przepisów prawa. Przepisy określają bowiem, jak powinno zostać przeprowadzone badanie oraz jak powinna zostać sporządzona opinia. Taką weryfikację strona może przeprowadzić sama, a może też uczynić to praktykujący w sprawach adwokat, czy radca prawny.
Analiza akt sprawy, jako element opiniowania przez OZSS
Jednym z zadań, które mają wykonać biegli, zadań określonych w przepisach prawa, jako pierwsze, jest analiza akt sprawy. Analiza ta nie może być pobieżna i sprowadzać się do przejrzenia zgromadzonych w sprawie dokumentów. Biegli mają obowiązek wnikliwego zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym. O ile obowiązek ten wydaje się oczywisty, o tyle biegli nie zawsze mu podołają. W sprawach, w których materiał dowody jest obszerny, specjaliści mogą przeoczyć lub nie doczytać wszystkich wiadomości zebranych w sprawie. To zaś powoduje, że biegli formułują opinię w oparciu o wybiórcze informacje. Opinia niepełna bądź sprzeczna z pozostałym materiałem dowodowym nie może zostać uznana za wiarygodny dowód w sprawie. Wykazanie, że przedstawione w opinii informacje są sprzeczne z faktami wynikającymi z innych wiarygodnych dowodów, jest właśnie jednym ze sposobów, w jaki adwokat podważa wiarygodności takiej opinii.
źródło grafiki: pexels.com
